Di tích Thành nhà Hồ thuộc địa giới hành chính của hai xã Vĩnh Long, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa. Ngoài tên gọi là Thành nhà Hồ, tòa thành này còn có các tên gọi khác là: Thành An Tôn, Tây Đô, Tây Kinh, Tây Giai, Thạch Thành. Thành An Tôn được Lê Quý Ly (khi đó là Phụ chính Thái sư dưới triều Trần Thuận Tông (1388-1398) cho xây dựng từ tháng Giêng đến tháng ba năm Đinh Sửu (1397). Năm 1400, Hồ Quý Ly lên ngôi, thành An Tôn chính thức trở thành kinh đô của nước Đại Ngu từ 1400 đến 1407 với tên gọi Tây Đô.
Đây là tòa thành kiên cố với kiến trúc độc đáo bằng đá có quy mô lớn hiếm hoi ở Việt Nam, có giá trị và độc đáo nhất, duy nhất còn lại ở tại Đông Nam Á và là một trong rất ít những thành lũy bằng đá còn lại trên thế giới. Cho đến nay, dù đã tồn tại hơn 6 thế kỷ nhưng một số đoạn của tòa thành này vẫn còn tương đối nguyên vẹn.
Theo mô tả của sách Đại Việt sử ký toàn thư, thành Tây Đô có la thành, thành nội và hộ thành hào. Trong thành nội có các công trình kiến trúc như: Điện Hoàng Nguyên, Cung Nhân Thọ, Cung Phù Cực, Đông Cung, Đông Thái Miếu, Tây Thái Miếu. Đôi rồng thềm bậc của một trong các kiến trúc trên là hiện vật còn duy nhất trong thành nội.
Với những giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc quan trọng, di tích thành nhà Hồ đã được Bộ Văn hoá – Thể thao và Du lịch xếp hạng là di tích cấp Quốc gia, có giá trị đặc biệt quan trọng của dân tộc vào năm 1962. Tiếp theo đó, đến ngày 27 tháng 6 năm 2011, tổ chức UNESCO đã chính thức công nhận thành nhà Hồ là di sản văn hoá thế giớisau khi thông qua hai tiêu chí:
-Thể hiện được sự ảnh hưởng và các giá trị nhân văn qua một thời kỳ lịch sử của quốc gia hay khu vực trên thế giới. Có những đóng góp quý báu về kiến trúc, công nghệ, điêu khắc, và quy hoạch thành phố.
-Thành nhà Hồ Vĩnh Lộc Thanh Hoá là công trình cổ xưa, khắc hoạ được giá trị của một hay nhiều giai đoạn trong lịch sử nhân loại./.
(Một số hình ảnh được Đức Dũng ghi lại trong lần đến thăm Di tích Thành nhà Hồ, năm 2013)
